Stadsdeelbijeenkomst Nieuw-West

‘Er zijn veel meer geïsoleerde vrouwen dan wij weten’

Hoe bereiken we vrouwen die weinig controle hebben over hun leven? Hoe bieden we juist deze vrouwen hulp rondom de eerste 1000 dagen van hun kind? Deze vragen stonden centraal tijdens de netwerkbijeenkomst van het Programma Gezonde en Kansrijke Start (GKS) van de GGD Amsterdam in Cultuurhuis De Vlugt in Amsterdam Nieuw-West op dinsdag 20 juni.

Net als de netwerkbijeenkomsten eind vorig jaar, heeft de bijeenkomst van vandaag als doel om alle zorg- en hulpverleners die betrokken zijn bij de eerste 1000 dagen van een kind bij elkaar te brengen. “Om ervoor te zorgen dat iedereen elkaar weet te vinden en dat we allemaal doordrongen zijn van het feit dat de eerste 1000 dagen essentieel zijn voor de rest van het leven van een kindje”, vertelt Daniëlle Kretz, programmamanager Gezonde en Kansrijke Start.

Sinds de start is er van alles in gang gezet rondom het Programma Gezonde en Kansrijke Start. De serious game die tijdens de Week van de GKS in oktober 2022 werd gespeeld is recentelijk op een landelijke conferentie gespeeld, vertelt Kretz met gepaste trots. Daar heeft de Amsterdamse wethouder Marjolein Moorman zich opgeworpen tot ambassadeur van de eerste 1000 dagen.
Kretz: “Dit commitment zegt veel over het belang van het programma.”

Jongste kind-tegoed omhoog

“Voor zorg- en hulpverleners maakt het Programma Gezonde en Kansrijke Start er een e-learning”, vervolgt Kretz in het plenaire deel van de bijeenkomst. “Ook wordt Centering Zorg rondom de zwangerschap met dezelfde groep vrouwen uitgebreid met Centering Zorg rondom ouderschap. En zijn de trainingen gesprekstechniek van het NuNietZwanger programma in volle gang.

‘Tot nu toe kregen de jongste kinderen altijd het minste, maar het kwartje is gevallen dat investeren in die eerste 1000 dagen juist erg belangrijk is’

Verder kijkt het programma samen met collega’s van bijvoorbeeld armoedebestrijding of bepaalde regelingen anders moeten of simpeler.” Een voorbeeld van een aangepaste regeling is dat het Kindtegoed op de stadspas voor het jongste kind omhoog is gegaan van € 25 naar € 125. “Het kwartje is gevallen dat investeren in die eerste 1000 dagen juist erg belangrijk is”, vertelt Kretz.

Tijdens de bijeenkomst in Nieuw-West staat op verzoek van de professionals het vraagstuk rondom vrouwen met weinig controle over hun leven centraal. Dit zijn vrouwen die bijvoorbeeld als huwelijkspartner naar Nederland zijn gekomen, geen werk of eigen inkomen hebben, de taal niet machtig zijn en de Nederlandse cultuur en systemen niet goed kennen. Zij zijn sterk afhankelijk van hun partners, die hen soms bewust isoleren van de samenleving. Hierdoor krijgen de vrouwen en hun kinderen vaak niet de zorg en ondersteuning die ze nodig hebben.

Verloskundige Corrie de Beer van stadsdeelcoalitie Nieuw-West hoopt dat in de toekomst ook de informele organisaties aanschuiven bij verschillende overleggen, want die ontbreken vaak nog in de formele netwerken en in het overleg van de stadsdeelcoalitie. De Beer: “Terwijl informele organisaties zoals Nisa for Nisa en Dream Support juist zo belangrijk zijn. Zij hebben toegang tot de kwetsbare geïsoleerde vrouwen met weinig controle over hun eigen leven, die vandaag centraal staan tijdens deze bijeenkomst.”

Cultuursensitief werken

Miemount el Fakih van Nisa for Nisa is aanwezig en weet hoe ingewikkeld zorg voor deze groep is. “We zien slechts het topje van de ijsberg. Er zijn veel meer geïsoleerde vrouwen dan wij weten. Maar wij komen er niet bij, omdat er vaak een partner is die het contact tegenhoudt.”

Nisa for Nisa, een stichting die zich inzet voor de emancipatie van migrantenvrrouwen, helpt deze groep graag. El Fakih: “Betrek ons. Bel ons. Wij hebben vertrouwenspersonen die mee kunnen naar afspraken en cultuursensitief kunnen werken. Instanties schrikken deze personen soms af; vrouwen zijn bang dat die hun kinderen komen afnemen. Maar onze vertrouwenspersonen kunnen soms wel vertrouwen wekken en dat is de eerste stap naar hulp. Laat het niet blijven bij praten, maar gebruik de informele partijen. Begeleiding in het grijze gebied is erg hard nodig.”

Tijdens het tweede deel van de bijeenkomst in Nieuw-West gaan de aanwezigen in groepjes aan de slag: wat kunnen zij samen doen om vrouwen met weinig controle over hen leven (en hun kinderen) betere zorg en ondersteuning te bieden? Dit doen ze door het zorg- en ondersteuningsnetwerk in dit soort situaties in kaart te brengen, en welke partijen nog gemist worden bij de bijeenkomst. Besloten wordt om deze mensen direct een mailtje te sturen en hen uit te nodigen voor de volgende bijeenkomst op 6 juli van stadsdeelcoalitie Nieuw-West. Want iedereen is ervan overtuigd dat een goed functionerend netwerk essentieel is voor het welslagen van dit programma. “We hebben elkaar hiervoor echt nodig”, stelt een JGZ-verpleegkundige.

In actie

Ook stellen alle deelnemers voor zichzelf een actiepunt op dat bijdraagt aan betere samenwerking en hulp voor vrouwen met weinig controle over hun leven. Sommige mensen nemen zich voor om kennis te gaan maken met informele organisaties en met hen aan de slag te gaan. Anderen besluiten om vaker buiten kantoor te werken, meer huisbezoeken te doen, de straat op te gaan. Weer anderen gaan kennis opdoen over het medisch maatschappelijk werk in een ander stadsdeel om te kijken of dat soelaas biedt in West.

Al deze acties worden op kaarten geschreven met de bedoeling om tijdens de Week van de Gezonde Kansrijke Start in november 2023 te bekijken wat ze hebben opgeleverd. De babypop die gedurende het gesprek op tafel zit komt ook in actie. Die gaat op reis langs alle mensen die aan tafel zitten. Zo maken de deelnemers daadwerkelijk even tijd voor elkaar de komende maanden. “Een leuke manier om te voorkomen dat de goede voornemens worden opgeslokt door de dagelijkse hoge werkdruk”, vindt een kraamverzorgster.

Reactie

Bo Biko Whyte, zorgcoördinator noodopvang HVO Querido:

‘Ik ga in kaart brengen wat er voor deze vrouwen te doen is’

“De serious game van de vorige bijeenkomst heeft mij echt geïnspireerd. De urgentie om voor deze kwetsbare groep te zorgen, de kennis en het netwerk dat je tijdens zo’n bijeenkomst opdoet, zijn belangrijk. Daarom ben ik nu weer aanwezig. Wij vangen 21 gezinnen op in onze noodopvang. De moeders die tijdelijk bij ons wonen, zijn soms erg geïsoleerd. Aan tafel hadden we het over de beperkte actieradius van deze groep. Een kilometer lopen is vaak al te ver. Maar het is wel belangrijk dat ze kennismaken met de samenleving en met andere moeders. Dat de GGD alle moeders standaard naar de spelinloop stuurt vind ik een goede zet. En ik heb nu als actie voor mijzelf opgeschreven dat ik eens goed in kaart ga brengen wat er allemaal in de directe omgeving van de noodopvang is te doen om onze bewoners te activeren.”

Elitsa Yordanova, tolk en oprichter stichting Bulgaarse taal en cultuur:

‘Benader mij voor het bieden van hulp’

“Ik heb mijn eigen stichting en ben op die manier een schakel geworden tussen de professionele instanties en de Bulgaarse gemeenschap. Ik hoop dat ik tijdens deze bijeenkomst mijn toegevoegde waarde als informele hulpverlener duidelijk heb kunnen maken en dat ik professionele instanties kan helpen met mensen die voor hen lastig te bereiken zijn. Ik weet uit eigen ervaring tegen welke problemen migranten aanlopen en ik wijs hen de weg en bied hulp.

Officiële instanties zien ons belang, maar daadwerkelijk ingezet worden als hulpverlener is in de praktijk een stuk lastiger. Mijn weg naar de gemeente Amsterdam duurt al 15 jaar. Dat moet echt veranderen. Ik zie grote problemen om mij heen en die moeten we echt nu gaan oplossen. Anders staan we later voor nog grotere uitdagingen. Ik hoop dat deze bijeenkomst daaraan bijdraagt. Ik heb in ieder geval veel telefoonnummers uitgewisseld.”