Terugkeer: de invloed van gedrag

De Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V) organiseerde op 30 oktober 2023 in het Utrechtse TivoliVredenburg een bijzondere kennisuitwisseling met wetenschappers en professionals in het migratie- en bredere justitiedomein. Samen bespraken zij actuele gedragsinzichten en deelden welke kansen deze bieden in het migratiewerk. De highlights van dit event op video, in tekst en in beeld.

Videoverslag in twee minuten

‘Vandaag staan gedrag en invloed centraal’

Dagvoorzitter Minchenu Maduro gaat in gesprek met DT&V directeuren Luisa Cancedda-Wiegerink (Strategisch Advies en Juridische Zaken) en Martijn Tubbergen, (Toezicht & Maatregelen) over het complexe werk en de link met gedragsinterventie en de wetenschap.

Martijn: “Vreemdelingen zoeken een beter leven. Net als wij allemaal. Maar, wanneer een terugkeerbesluit valt, doen wij alles om die terugkeer humaan te laten verlopen. Gedrag en invloed staan vandaag centraal omdat DT&V veel afhankelijkheden kent.”

Luisa: “Onze maatschappelijke opgave is mooi, maar door complexe regelgeving, landen van herkomst en de samenwerking met ketenpartners, zoals het COA, IND en politie, soms ook ingewikkeld. Vandaag zoeken wij kennis en contact om onze samenwerkingen en processen te verbeteren.”

Bekijk hier het gesprek:

Keynote Sanne Noyon:

‘Migranten bewegen met gedragsinzichten’

Volgens Sanne Noyon, Onderzoeker Asiel & Migratie bij het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC), bieden wetenschappelijke gedragsinzichten kansen voor migratiebeleid: “Het gaat om verandering van gedrag, weten wat er daarvoor in de weg staat bij welke doelgroep en daar bewust op inzetten.”

“Men vindt isoleren, in de strijd tegen klimaatverandering, blijkbaar onbelangrijk. Deze conclusie trok de Britse overheid na tegenvallende resultaten van een isolatiecampagne. Later bleek uit onderzoek dat mensen, voordat ze een zolder gaan isoleren, eerst moeten opruimen. Die drempel bleek voor velen te hoog. Na het uitdelen van opruimvouchers verdubbelde het aantal isolatie-aanvragen. Lesson learned? Baseer je beleid op basis van concreet gedrag, niet vanuit aannames.”

Noyon vervolgt: “Aan ieder besluit - van iets simpels zoals het koken van een maaltijd tot een complex besluit zoals terugkeren naar het land van herkomst -, gaan beslismomenten vooraf. Het EAST-model, bestaande uit vier onderdelen, helpt beslissingen beïnvloeden:

Easy
Oftewel: maak het mensen gemakkelijk. Beperk het ‘gedoe’ en hou de boodschap eenvoudig.
Attractive
Trek de aandacht door het versturen van persoonlijke brieven en e-mails. Incentives (beloningen, red.) uitdelen, zoals de opruimvouchers in Engeland, helpt ook.
Social
Mensen uit herkomstlanden geven digitaal terugkeerinformatie via bijvoorbeeld Facetime. Het is een laagdrempelig en onafhankelijk contact. Omdat de informatie komt van iemand met dezelfde achtergrond - het boodschapper-effect - wordt dit sneller vertrouwd.
Timely
Ondersteun gedragsverandering op het juiste moment. Zo is een terugkeer naar winters Mongolië, wanneer de sneeuw meters hoog ligt, een ongelukkig tijdstip. De Noorse overheid maakt terugkeer urgent en actueel door ieder gezinslid een bedrag toe te kennen van 1.500 euro. In de weken die volgen daalt het bedrag. Dit helpt mensen sneller beslissen.”

Tot slot geeft Noyon nog een laatste overdenking mee: “Opvattingen verander je niet. Het gaat om gedragsverandering. Iemand die per sé wil blijven laat zich niet overtuigen. Het gaat om het aanspreken van de twijfelaars. Een nudge (duwtje, red.), mits aantrekkelijk, eenvoudig en op het juiste moment gegeven, helpt hen beslissen.”

Bekijk hier de volledige keynote van Sanne Noyon: