Toelichting op besluit splitsing functie Manschap

Op 11 april nam de Raad van Commandanten en Directeuren Veiligheidsregio (RCDV) een aantal besluiten over het vervolg van het programma Onderwijs Onderweg. Een ervan is het voorstel om de functie Manschap op te splitsen in drie functies: Brandwacht A, Brandwacht B en Brandwacht C en een specialisatie op het gebied van brandbestrijding en hulpverlening. Maar wat betekent dit precies?

Het project Manschap begon met de formulering van de vraag vanuit de beroepspraktijk. Hiervoor hebben de projectleiders Alex van Schaik en Pieter Lodder overal in het land gesprekken gevoerd. Een aantal aspecten keerde steeds terug. De belangrijkste: de manschappenopleiding duurt lang, bevat achterhaalde onderdelen en er worden alleskunners opgeleid die hun vaardigheden in de praktijk vaak niet volledig gebruiken. Daarnaast vragen opkomende thema’s als de weerbaarheid van de samenleving (en de rol van veiligheidsregio’s) en digitale vaardigheden om aandacht. Ook zijn de ervaringen meegenomen van regio’s die zelf al aan de slag zijn gegaan met alternatieve opleidingstrajecten om wervings- en paraatheidsproblemen op te lossen.

Meer flexibiliteit

Het voorstel om Manschap te splitsen in Brandwacht A, B en C (voorlopige namen) zorgt ervoor dat er meer typen medewerkers en inzetmogelijkheden komen en dat in de toekomst ook gefaseerd opleidingen kunnen worden gevolgd. Niet iedereen hoeft de opleidingen tot en met C te doorlopen. Dit biedt meer flexibiliteit. Brandwacht C staat in het voorstel ongeveer gelijk aan wat nu Manschap is. Het is een brede basis die aansluit op wat in de praktijk nodig is. Aansluitend op die competenties kunnen de specialisaties Brandbestrijding en Hulpverlening worden gevolgd. Brandwacht A en B hebben een beperkter takenpakket, maar de precieze grenzen zijn nog niet bepaald. Het onderscheid is nu ruwweg dat Brandwacht B ingezet kan worden voor repressieve buitenaanvallen en dat Brandwacht A ondersteunende taken verricht. Binnen de vakraad Incidentbestrijding en het Grote werk 3 Toekomstgerichte Brandweerzorg – geleid door Dennis van Zanten – wordt hier verder over gesproken.

Optionele blokken

“We willen op een vergelijkbaar niveau blijven opleiden, zonder dat iedereen een alleskunner hoeft te zijn”, licht Pieter Lodder toe. “Dit voorstel gaat in essentie over een systeem met meer flexibiliteit en een logische, herkenbare indeling. Een systeem dat meer opties en ruimte biedt aan veiligheidsregio’s om hun operationele organisatie vorm te geven. De insteek is dat de nieuwe functie Brandwacht C de taken omvat die elke brandwacht redelijkerwijs kan tegenkomen. Via de optionele blokken – bijvoorbeeld een blok over natuurbrandbestrijding of spoorincidenten – kan een brandwacht aanvullend opgeleid worden voor de specifieke risico’s in zijn of haar verzorgingsgebied. De specialismen Brandbestrijding, Hulpverlening en al bestaande specialismen voor Incidentbestrijding Gevaarlijke Stoffen en Waterongevallen borgen binnen een regio de kennis en kunde voor de incidenten met een bijzonder karakter.”

Nieuw kwalificatiedossier

De vervolgstap van dit project is dat eerst getoetst wordt of het huidige kwalificatiedossier gebruikt kan worden voor Brandwacht C, al dan niet met de specialisaties Brandbestrijding en Hulpverlening. Deze toets vindt plaats door het NIPV in samenwerking het programma. Het resultaat deelt de projectleider met de werkveld adviescommissie. Nadat dit duidelijk is, volgt de ontwikkeling van bijbehorende opleidings- en examenplannen én de toetsing of regionale opleidingscentra met de nieuwe plannen kunnen werken. Als het kwalificatiedossier aangepast moet worden, is de werkveldadviescommissie aan zet. De verdere ontwikkeling van de niveaus Brandwacht A en B volgt in een later stadium.

Meer weten? Bekijk ook de discussienota Nieuwe kijk op manschap.